ไร้สาระนุกรม หรือ อันไซโคลพีเดีย (Uncyclopedia) เป็นเว็บไซต์เลียนแบบสารานุกรมที่ทุกคนสามารถแก้ไขได้ โดยเก็บรวบรวมเรื่องขำขันล้อเลียนสารานุกรมวิกิพีเดีย ก่อตั้งเมื่อเดือนมกราคม พ.ศ. 2548 โดย โจนาธาน หวง (Jonathan Huang)
ไร้สาระนุกรมเก็บข้อมูลไว้สองที่คือที่ วิเกีย ที่เป็นโฮสต์ให้บริการซอฟต์แวร์วิกิ เช่นในไร้สาระนุกรมอังกฤษ, ไร้สาระนุกรมสเปน, ไร้สาระนุกรมฝรั่งเศส เป็นต้น และที่ Carlb ได้แก่ไร้สาระนุกรมไทย, ไร้สาระนุกรมญี่ปุ่น เป็นต้น
ปัจจุบันไร้สาระนุกรมมีเนื้อหาประมาณ 100,000 บทความ ใน 50 ภาษา
สำหรับไร้สาระนุกรมภาษาไทยนั้น ได้รับการก่อตั้งในวันที่ 4 มกราคม พ.ศ. 2549 โดย ผู้ใช้ Ob the air
จุดประสงค์
จุดประสงค์ร่วมหลักๆของไร้สาระนุกรมทุกภาษา คือการเขียนเรื่องตลกขบขัน บิดเบือนเรื่องราวต่างๆออกจากข้อเท็จจริง
อย่างไรก็ตาม นโยบายในการเขียนของไร้สาระนุกรมแต่ละภาษานั้น ให้ยึดเอาตามความเหมาะสมของแต่ละภาษาเอง ไม่จำเป็นต้องฟังส่วนกลาง เช่นเดียวกับนโยบายในการเขียนของวิกิพีเดีย
สำหรับไร้สาระนุกรมไทยนั้น นอกเหนือจากการสร้างความตลกขำขันแล้ว ยังมองตัวเองในฐานะฐานข้อมูลที่สามารถทดแทนสารานุกรม ในแง่ของการสะท้อนภาพอารมณ์ หรือการให้ข้อมูลเชิงประสบการณ์อีกด้วย
อย่างไรก็ตาม ไร้สาระนุกรม ไม่ยอมรับการใช้คำหยาบด้วยความจงใจ เว้นแต่จะเป็นไปเพื่อบทความ ไม่ยอมรับการด่าทอ และไม่ยอมรับงานเขียนอันมีสาระหนักสมอง ซึ่งสมควรจะอยู่ในวิกิพีเดีย
ประวัติไร้สาระนุกรม
ไร้สาระนุกรมเริ่มต้นครั้งแรกในนาม อันไซโคลพีเดีย หรือไร้สาระนุกรมภาคภาษาอังกฤษ เมื่อเดือนมกราคม พ.ศ. 2548 ปัจจุบันไร้สาระนุกรมใช้สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ BY-NC-SA
เนื้อหาในไร้สาระนุกรม
เนื้อหาส่วนใหญ่ในไร้สาระนุกรม มีลักษณะเป็นเรื่องแต่งขึ้น เรื่องล้อเลียน และเรื่องขำขัน ตัวอย่างของข้อความที่ปรากฏในเว็บไร้สาระนุกรม ในหน้าบทความประเทศไทย เช่น
"เครื่องดื่มประจำชาติไทยคือชาเขียว"
"ซ้อเจ็ดเป็นผู้ที่มีอิทธิพลมากที่สุดในวงการบันเทิงเมืองไทย"
"ชาวเขาที่มีอิทธิพลมากที่สุดในประเทศไทยคือ ชาวเขาเผ่าแม้ว"
"เพลย์สเตชันมีชื่อไทยว่าเครื่องเล่นวินนิง"
"กามมิกามเสี้ยนคือกลุ่มศิลปินที่ล้อเลียนกามิกาเซ่ (ค่ายเพลง)"
"Wonder Gaysเป็นศิลปินล้อเลียนวันเดอร์เกิร์ลส์"
"ธรรมเกรียนคือบทความที่ล้อเลียนธรรมกาย"
"ตาลิ้มเป็นความที่ล้อเลียนสนธิ ลิ้มทองกุล
"แฮร์รี่ พ่อตายเป็นนิยายล้อเลียนแฮร์รี่ พอตเตอร์
"ขบวนการฟัดสู้เป็ขบวนการล้อเลียนขบวนการนักสู้
"มาสค์ไฮดราเป็นฮีโร่ล้อเลียนมาสค์ไรเดอร์ ซีรีส์
"เค-ออทิสติกเป็นศิลปินที่ล้อเลียนเค-โอติค
นอกจากนี้ ในไร้สาระนุกรมไทยมีบทความล้อเลียนการเมือง โดยคุณสมัคร สุนทรเวช อดีตนายกรัฐมนตรีของประเทศไทย ถูกกล่าวถึงในเชิงล้อเลียนมากที่สุด
โครงการของไร้สาระนุกรม
โครงการย่อยของไร้สาระนุกรมในแต่ละภาษาจะแตกต่างกันออกไป ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับว่าไร้สาระนุกรมของภาษานั้นๆ จะสร้างโครงการอะไรขึ้นมาบ้าง โดยโครงการย่อยของไร้สาระนุกรมบางโครงการอาจเป็นการล้อเลียนหรือทำเลียนแบบโครงการย่อยของวิกิพีเดีย
นโยบายไร้สาระนุกรมไทย
โดยเริ่มต้นนั้น ไร้สาระนุกรมลอกเลียนแบบและดัดแปลงนโยบายของวิกิพีเดียมาเป็นพื้นฐาน หากแต่ได้มีการปรับปรุงแก้ไขและสร้างนโยบายที่เป็นเอกเทศออกไปจากวิกิพีเดียในภายหลัง เนื่องจากว่าลักษณะบทความที่แตกต่างกันโดยสิ้นเชิง
อะไรที่ไม่ใช่ไร้สาระนุกรม
นโยบาย "อะไรที่ไม่ใช่ไร้สาระนุกรม" เป็นนโยบายกลางที่เป็นมาตราฐานกลางของไร้สาระนุกรม เพื่อให้เป็นหลักเกณฑ์ถึงแนวทางโดยทั่วๆไปในการเขียนบทความในไร้สาระนุกรม อีกทั้งยังเป็นหลักเกณฑ์ในการตัดสินว่าบทความนั้นๆ สมควรจะคงอยู่ในไร้สาระนุกรมหรือไม่อีกด้วย ซึ่งโดยมีหลักการหลักๆ ดังนี้
-งานเขียนที่ไม่ต้องการให้คนอื่นแก้ไข
-งานเขียนที่มีคำพูดและอารมณ์ของผู้เขียนเข้าไปมีส่วนร่วมกับบทความ
-งานเขียนที่มีเพื่อด่า ดูหมิ่น เหยียดหยาม หรือ หมิ่นประมาท ทั้งจงใจและไม่จงใจ
-งานเขียนที่มีลักษณะเสื่อม
-งานเขียนที่มีไว้เพื่อใครคนหนึ่งแต่เพียงผู้เดียว
-งานเขียนที่ไม่มีเนื้อหา
-งานเขียนอันมีสาระ
บทความใดๆ อันมีลักษณะพ้องกับข้างต้น ย่อมไม่ถือว่าเป็นบทความอันเหมาะสมที่จะอยู่ในไร้สาระนุกรม และจะถูกแจ้งลบถ้ามีการพบเจอ
อย่างไรก็ตาม โดยทั่วไปแล้ว ผู้ดูแลของไร้สาระนุกรม มักจะยอมให้บทความถูกแจ้งลบไว้ประมาณ 1 เดือน เพื่อให้โอกาสผู้เขียนได้มีโอกาสแก้ไขงานของตน ซึ่งเมื่อหลังจากพ้นช่วงเวลานี้ไปแล้ว หากยังไม่มีการแก้ไขอันเป็นที่น่าพอใจ บทความนั้นๆก็จะถูกลบไป
ไร้สาระนุกรม:การล้อเลียนสิ่งที่มีอยู่จริง
ปัญหาหลักของไร้สาระนุกรมคือการล้อเลียนสิ่งที่มีอยู่จริง ซึ่งมักจะเป็นส่วนที่ก่อปัญหาให้ไร้สาระนุกรมอยู่เนืองๆ โดยเฉพาะบทความดารานักร้อง ซึ่งมักจะก่อกวน (ในไร้สาระนุกรมเรียกว่า"การก่อเกรียน") โดยผู้ใช้ที่แสดงตนเป็นเพศหญิง ซึ่งมักจะถูกเรียกว่า "ติ่งหู"ซึ่งมักจะเข้ามาในลักษณะของการด่าทอเสียๆหายๆ เนื่องจากไม่เข้าใจว่าบทความของไร้สาระนุกรมนั้น แก้ไขได้ และเขียนโดยใครก็ได้ ซึ่งผู้ที่เริ่มต้นเขียนนั้นมักเป็นผู้ที่ไม่ชอบดารานักร้องเหล่านั้นนั่นเอง
อย่างไรก็ตาม ปัญหาข้างต้นสามารถแก้ไขได้โดยแฟนคลับที่เข้าใจในนโยบาย และลงมือเขียนดารานักร้องที่ตนชอบด้วยตัวเอง
นอกจากนี้ บทความที่ข้องเกี่ยวกับการเมือง (มักจะถูกเรียกในไร้สาระนุกรมว่า "การเมีย") บางครั้งก็ถูกเป็นเป้าการก่อกวน หลายครั้งที่มีการเขียนถึงในลักษณะด่าทอ หรือรุนแรงเกินขอบเขต ดังนั้น จึงกลายเป็นหัวข้อเจรจาสาทกกันในไร้สาระนุกรมเอง จนกระทั่งได้ข้อสรุปออกมาเป็นนโยบายว่าด้วยการล้อเลียนสิ่งที่มีอยู่จริง
ไร้ชีวประวัติ
โครงการไร้ชีวประวัติ เป็นโครงการที่เปิดให้คนทั่วไปสามารถเขียนบทความถึงใครก็ได้ที่ไม่มีชื่อเสียงโด่งดัง หรือไม่เป็นที่รู้จักมากพอในสังคม ทั้งสังคมโลกแห่งความจริงและสังคมอินเทอร์เน็ต อย่างไรก็ตาม เนื้อหาของบทความนั้น จะต้องตามนโยบายหลักของไร้สาระนุกรม มิใช่นึกจะเขียนด่าทอเสียๆหายๆผู้ใดก็ได้
ไร้สาระนุกรมในภาษาต่างๆ
ไร้สาระนุกรมไทย
ไร้สาระนุกรมภาษาไทย เริ่มต้นครั้งแรกเมื่อวันที่ 4 มกราคม พ.ศ. 2549 ในลักษณะของหน้าหลักย่อยในไร้สาระนุกรมภาษาอังกฤษโดยในครั้งนั้น ผู้เริ่มต้นจัดทำได้ตั้งชื่อภาษาไทยของอันไซโคลพีเดียว่า "ไร้สาระนุกรม" และหลังจากนั้นได้ไม่นาน ทางอันไซโคลพีเดียได้จัดแยกออกมาเป็นไร้สาระนุกรมภาคภาษาไทย โดยนำประวัติการแก้ไขของหน้าหลักย่อยเดิมมารวมไว้ด้วย
การถูกลอกเลียน และการถูกอ้างอิง
ครั้งหนึ่ง ไร้สาระนุกรมไทยเคยถูกลอกเลียนแบบโดย Investment Wiki ซึ่งลอกซอร์ซโค้ดของไร้สาระนุกรมไป
นอกจากนี้ ไร้สาระนุกรมยังเคยถูกอ้างอิงถึงคำว่า "แอ๊บแบ๊ว" ในหนังสือพิมพ์คมชัดลึก ฉบับวันที่ 27 ก.ค. 2550 ในหัวข้อ "ไร้สาระ" อีกด้วย และหนังสือพิมพ์มติชนเขียนถึงไร้สาระนุกรมว่า"น่าจะ"เป็นที่นิยมในหมู่วัยรุ่น
เกร็ดเล็กๆน้อยๆ
-ผู้ใช้:Jutiphanเป็นผู้ใช้คนเดียวที่เป็นผู้ดูแลทั้งวิกิพีเดียและไร้สาระนุกรม
-ผู้ใช้วิกิพีเดียหลายคน มีบัญชีผู้ใช้ในไร้สาระนุกรม และผู้ใช้ในไร้สาระนุกรมส่วนใหญ่ ก็มีบัญชีผู้ใช้ในวิกิพีเดียเช่นกัน
-ผู้ใช้:Al เป็นผู้ใช้คนเดียวของไร้สาระนุกรมที่เปิดเผยตัวเองว่าชื่นชมในตัวคุณทักษิณ ชินวัตร ในขณะที่ผู้ใช้ส่วนใหญ่ไม่ชื่นชมในตัวท่าน อย่างไรก็ตาม ผู้ใช้ Al ก็ไม่เคยใช้ความชอบทางการเมืองมาตัดสินใคร ถึงแม้ว่าจะมีอำนาจเป็นผู้ดูแลก็ตามที
-วิกิไทยฟอรั่ม คือแหล่งซ่องสุมร่วมของชาวไร้สาระนุกรม และวิกิพีเดียไทย โดยมีผู้ใช้:Manop (ที่ชาวไร้สาระล้อเลียนว่า "พระเจ้าเหา")เป็นเจ้าของ
วิกิไทยฟอรั่ม มีชื่อเรียกเล่นๆว่า "รังลับพระเจ้าเหา"
-ไร้สาระนุกรมมีบอตของผู้ใช้:Jutiphanอยู่หนึ่งตัวชื่อว่าไอบอต เป็นบอตฝาแฝดกับuser:BotKungในวิกิพีเดีย แต่ถูกเจ้าของอัญเชิญมาไว้ที่ไร้สาระนุกรม แต่ด้วยความที่ทำงานผิดพลาดบ่อย จึงได้รับฉายาว่า "แว้งกัด"
-ในไร้สาระนุกรม คำว่า " พระ " จะเขียนว่า " บร๊ะ "
-ไร้สาระนุกรม มักมีเรื่องแต่งจากเรื่องจริงเป็นส่วนใหญ่ หรือบางเรื่องที่ควรจะมีในวิกิพีเดียกลับไม่มี
อ้างอิง
1. ^ Central Wikia, 2550,Uncyclopedia joins Wikia, ดูเมื่อ 18 มิถุนายน2551,<http://www.wikia.com/wiki/Uncyclopedia_joins_Wikia>
2. ^ 2.0 2.1 2.2 ไร้สาระนุกรม:สนทนาปัญหาโลกแตก
3. ^ Main Page - Uncyclopaedia
4. ^ 4.0 4.1 4.2 ไร้สาระนุกรม:อะไรที่ไม่ใช่ไร้สาระนุกรม, 2551, อ่านเมื่อ 18 มิถุนายน 2551, <http://th.uncyclopedia.info/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1:%E0%B8%AD%E0%B8%B0%E0%B9%84%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B9%84%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1>
5. ^ Jimmy Wales, 2546, จดหมายอิเลกทรอนิกส์ เขียนเมื่อ 5 พฤศจิกายน 2546, <http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikien-l/2003-November/008096.html>
6. ^ ไร้สาระนุกรม, 2551, หมวดหมู่:สิ่งที่ชาววิเกรียนฯไม่มีวันทำได้, อ่านเมื่อ 18 มิถุนายน 2551, http://th.uncyclopedia.info/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%AF%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B3%E0%B9%84%E0%B8%94%E0%B9%89
7. ^ 7.0 7.1 ไร้สาระนุกรม:การล้อเลียนสิ่งที่มีอยู่จริง
8. ^ การก่อเกรียน
9. ^ ติ่งหู
10. ^ บอร์ด:ว่าด้วยการเล่นหิ้ง
11. ^ Uncyclopedia - Revision history of "Babel:Th/หน้าหลัก"
12. ^ ไร้สาระนุกรม - ประวัติการแก้ไขหน้า "หน้าหลัก"
13. ^ Wildlord, 2551, บอร์ด:เออนะ มาก็อปใครไม่ก็อป, อ่านเมื่อ 23 มิถุนายน 2551, <http://th.uncyclopedia.info/wiki/บอร์ด:เออนะ_มาก็อปใครไม่ก็อป>
14. ^ สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี, Digital News, รายการฉบับที่ 30, <http://www.lib.kmutt.ac.th/news/digital.jsp?n_id=119>
15. ^ มติชนออนไลน์, "พบเว็บไซต์"ไร้สาระนุกรมเสรี"ฮิตในหมู่วัยรุ่น ดัดแปลงศัพท์ "ใหม่" โพสต์ข้อความผิดเพี้ยนจากพจนานุกรม", 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2552
16. ^ วิกิพีเดีย:ผู้ดูแลระบบ
17. ^ รายชื่อผู้ดูแลระบบของไร้สาระนุกรม
18. ^ พระเจ้าเหา
19 ^ 19.0 19.1 ผู้ใช้:ไอบอต
20. ^ บอร์ด:ไอบอต เราบอตเพื่อกูเอง!
แหล่งข้อมูลอื่น
เว็บไซต์ไร้สาระนุกรม รวมทุกภาษา
ไร้สาระนุกรมไทย
บทความแนะนำตัวเองของไร้สาระนุกรม
ไร้สาระนุกรม:เกี่ยวกับ ดึงข้อมูลจาก "http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1".
